Grand Café Heilige Boontjes in Rotterdam is een vat vol verhalen. Gruwelijke verhalen soms, maar bijna altijd met een hoopvol einde. Hier werken jongeren met een bewogen verleden aan hun toekomst. Onder het toeziend oog van ‘ervaringsdeskundige’ Rodney van den Hengel. “Ik zie blijdschap, rust, trots en ontwikkeling.”
Sommige levensverhalen lijken rijp voor een boek. Het verhaal van Rodney zou je als volgt kunnen samenvatten: oude boef begint koffiehuis en biedt een werkplek aan voormalig delinquenten en kwetsbare jongeren. Notabene onder de oude cellen op de eerste etage, waar Rodney menig nacht heeft doorgebracht. Samen met een politieagent, in een oud politiebureau. In Heilige Boontjes liggen de verhalen letterlijk voor het oprapen. Zo ook het verhaal van Paolo, Rodney’s oude dealer en nu evenementenleider. Of dat van Jamshad, die als kind getuige was van de moord op zijn vader, in een depressie belandde en nu als barista (en bedrijfsleider) de lekkerste koffies zet. Altijd met een lach op zijn gezicht, niet kapot te krijgen.
Onbenut potentieel
Heilige Boontjes gaat over tweede kansen, hoop en volharding. Het personeel (Rodney’s “straatratjes”) is allesbehalve heilig en kun je net als het aureool boven de ingang onder de noemer ‘Rotterdamse humor’ scharen. De boontjes komen uit Afrika en Zuid-Amerika en worden rechtstreeks bij de boer ingekocht, voor een eerlijke prijs. En behalve dat ze er koffie schenken, serveert Heilige Boontjes ook ontbijtjes, lunches en borrels. Bereid door mensen “die hun kwetsbaarheid omzetten in kracht, om hun leven weer inhoud en zin te geven.” Rodney zelf wist zich op 23-jarige leeftijd te ontworstelen aan drugs en criminaliteit. Nu is hij welzijnswerker en re-integratie-deskundige. Hij ontwikkelde de Urban Family methodiek; een manier om kwetsbare jongeren te voorzien van status, rust en inkomen. “Dat is uiteindelijk wat iedereen wil”, vertelt hij. “Dat je gezien wordt en in staat bent om voor je gezin te zorgen. Alleen wat als je binnen de conventionele arbeidsmarkt geen kans krijgt? Ik heb toen een nieuw bedrijfsmodel ontwikkeld, voor werk aan kwetsbare jongeren. Uitgaande van hun talent en mogelijkheden, met loon naar werk; van verhuizen tot schilderen. Want waar anderen onmogelijkheden zien, zie ik onbenut potentieel. Uiteindelijk hadden we tachtig jongeren in dienst. De criminaliteit daalde met zeventig procent, want niemand hoefde meer autootjes open te trekken om aan zijn geld te komen.”
‘Van boef tot barista’
Heilige Boontjes borduurt voort op de Urban Family methode. Toen Rodney stopte met zijn vorige bedrijf, stelde agent Marco voor om samen een koffiebranderij te beginnen. Met vier jongens uit Rodney’s oude netwerk, “stuk voor stuk stevige boeven.” De zaak werd een groot succes, mede door alle media-aandacht. Rodney: “De kranten stonden vol met koppen als ‘Van boef tot barista’ en ‘Crimineel lekkere koffie’. De mensen kwamen boefjes kijken én koffiedrinken.” Toen het pand te klein werd, verhuisde Heilige Boontjes naar een oud politiebureau aan het Eendrachtsplein. Inmiddels had ook Dick de Kock zich aangesloten, een bekende koffie tycoon en voormalig eigenaar van de Coffee Company. Heilige Boontjes levert koffie aan bijna vierhonderd instanties, van Coca Cola tot Politie Nederland. “Alle inkomsten gaan naar onze medewerkers”, vertelt Rodney. “Ik heb pas het 34e personeelslid aangenomen. Onze stichting zorgt voor de sociaal-maatschappelijke problemen, van schulden tot huisvesting. Ikzelf zorg voor het werk-leer traject. Marco is onze directeur en nog steeds fulltime politieagent. Hij doet de functioneringsgesprekken en grijpt in zodra iemand over de schreef gaat.”
Voor het blok
Niet elke collega heeft een crimineel verleden. Sommigen hebben autisme of een licht-verstandelijke beperking. “Veel mensen stromen door naar andere horeca en bedrijven”, zegt Rodney. “Of kiezen voor het beroepsonderwijs. Maar er zijn ook jongeren die alleen híer kunnen floreren.” Het ‘slagingspercentage’ is zeventig procent. Oftewel: zo’n dertig procent valt terug in de oude gewoonten. Wie de fout in gaat, krijgt nog één kans. “Of twee”, zegt Rodney. “Sommigen doen er wat langer over om te zien dat het buiten ook niet alles is.” Als Rodney iemand op heterdaad betrapt, gaat hij niet naar de politie. “Ik ben geen snitch, zegt hij. “Marco is hier de politieagent, niet ik. Maar ik zet ze wel voor het blok: of je kiest voor Heilige Boontjes, of voor de straat. Het kan niet allebei.”
‘Smokkelwaarheden’
Inmiddels brandt Heilige Boontjes niet meer zelf koffie. Dat wordt gedaan door de gedetineerden van een gevangenis in Veenhuizen. Van elk pak verkochte koffie stopt Heilige Boontjes een euro in de Africa Foundation, voor de ondersteuning van lokale koffieboeren. Zo kent dit verhaal vele lijntjes, met als rode draad: een kans bieden aan de kwetsbaren van deze wereld; van Afrikaanse koffieboeren tot hangjongeren in Rotterdam. Rodney ziet dagelijks wat het teweegbrengt bij zijn team. “Ik zie blijdschap, rust, trots en ontwikkeling”, zegt hij. “Eén van onze collega’s was smokkelaar en heeft jarenlang in een Franse cel gezeten. Deze jongen, David geheten, is neergestoken en bijna geronseld door terroristen. Tijdens een van onze groepssessies vertelde hij zijn levensverhaal. Iemand anders zei toen: dit zou eigenlijk in een boek moeten. Dat boek is er ook gekomen, met als titel ‘Smokkelwaarheden’. Inmiddels werkt David vier jaar in de keuken en is hij supergelukkig met zijn nieuwe leven. Zo heeft ieder zijn verhaal, over geweld, eenzaamheid én de kracht om opnieuw te beginnen.”
Uit Served 3 2025.