Door mee te doen aan Goede Zorg Proef Je maken ziekenhuizen werk van hun ambitie om voor een gezonde eetomgeving te zorgen. De initiatiefnemers hopen dat meer ziekenhuizen zich aansluiten. “Binnen preventie speelt goede voeding een heel belangrijke rol.”
Goede Zorg Proef Je is een project van Alliantie Voeding in de Zorg en wordt ondersteund door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ook het Voedingscentrum en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen zijn hierbij betrokken.
“Dit project moet ziekenhuizen enthousiast maken voor een gezond voedingsaanbod”, vertelt Leonie Horne van de alliantie. “Inmiddels doen 24 ziekenhuizen mee. We delen kennis en ervaring met elkaar, waaronder de praktijkvoorbeelden van ziekenhuizen die vooroplopen in gezonde voeding. Nieuwe ziekenhuizen zijn altijd welkom.”
Voorbeeldfunctie
Goede Zorg Proef Je komt voort uit het Nationaal Preventie Akkoord (NPA). Dit akkoord moet ertoe leiden dat in 2025 de helft van alle ziekenhuizen een gezonde keuze biedt aan patiënten, medewerkers en bezoekers. In 2030 moeten álle ziekenhuizen zijn aangesloten. Volgens Menrike Menkveld-Beukers, directeur van de Alliantie Voeding, hebben ziekenhuizen een voorbeeldfunctie. “Artsen en diëtisten kunnen gezonde voeding sterker op de agenda zetten”, zegt ze. “Het ene ziekenhuis is daar verder mee dan het andere. Veel mensen bezoeken regelmatig een polikliniek. Daarvan hoop je dat die in het restaurant gemakkelijk een gezonde keuze kunnen maken. Zéker als ze net gehoord hebben dat ze gezonder moeten eten.”
Voorhoedeziekenhuis
Er zijn elf ‘voorhoedeziekenhuizen’. Die hebben een intentieverklaring ondertekend, waarin staat dat ze al in 2022 een gezond aanbod willen bieden. Blijft de vraag: wat verstaat de alliantie precies onder een ‘gezond aanbod’? “Daar zijn richtlijnen voor”, zegt Leonie. “Zoals de richtlijnen Goede Voeding en de Schijf van Vijf. De richtlijnen ‘Eetomgevingen’ van het Voedingscentrum gaan meer over portiegroottes en de presentatie van gezond eten. Tenslotte speelt ook duurzaamheid een rol. Zo kom je uiteindelijk tot een definitie van goede voeding, die vrij breed is. Denk aan méér peulvruchten en minder vlees, meer water, minder suikerhoudende dranken, meer groenten en fruit, minder zout en meer onverzadigd vet.”
Kleine ingrepen, groot verschil
“Ons voornaamste doel is dat mensen een gezonde keuze maken”, vervolgt Menrike. “Dat is vaak een kwestie van slimme looproutes en vitrines, acties en menu’s die de nadruk leggen op het gezonde. Daar zijn tools en handvatten voor. Die willen we beschikbaar maken voor iedereen, bijvoorbeeld via onze website. Je hoeft niet meteen een ingewikkelde visie te formuleren. Het kan ook simpel, met kleine ingrepen die bij elkaar een groot verschil maken.” Leonie noemt het voorbeeld van Ziekenhuis Gelderse Vallei, dat sinds 2020 alleen vers belegde volkorenbroodjes in de vitrine van het personeelsrestaurant legt. Leonie: “Wil je toch een belegd wit broodje, dan kun je daarom vragen, maar dit gebeurt bijna nooit.” Tot slot: welke rol speelt de leverancier? Leonie: “Zij moeten voor de producten en de inspiratie zorgen, en waar mogelijk meedoen aan pilots en projecten. Zo werkt Bidfood samen met het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis aan het Brood&Co concept, dat de nadruk legt op de gezondste broodjes. Daar waar ziekenhuizen, cateraars en toeleveranciers samenwerken, worden vaak de beste resultaten behaald.”
‘We gaan nu doorpakken’
Coralie Azzouzi-Van Beek is Hoofd Hoteldienst bij Ziekenhuis Gelderse Vallei (ZGV), één van de voorhoedeziekenhuizen. Volgens haar draagt ‘voeding’ net als ‘bewegen’ en ‘slaap’ bij aan preventie en herstel. “Het Nationaal Preventie Akkoord richt zijn pijlen op 2025 en 2030, maar wij willen al in 2022 een gezonde eetomgeving.” Bij ZGV loopt momenteel een pilot in het personeelsrestaurant. “Tachtig procent van ons aanbod komt uit de Schijf van Vijf”, zegt Coralie. “Dat was best een uitdaging, want we willen de mensen niet betuttelen en verbieden om voor snacks te kiezen. Toch hopen we door middel van een extra duwtje in de rug te bereiken dat ze een gezonde keuze maken. We zijn partner in de Regio Deal Foodvalley, een programma over eetomgeving en gedrag. Daarin is aandacht voor signing, looproutes, acties en andere manieren om een gezonde keuze te stimuleren. Ook Bidfood is hierbij betrokken. In juni 2022 geldt de 80/20 verdeling ook voor onze andere restaurants (voor patiënten en bezoekers, red.) én het aanbod voor patiënten die zijn opgenomen. We gaan nu doorpakken.”