Studenten Geneeskunde werken samen met studenten Voeding & Gezondheid aan een lesopdracht. Het doel: kennis delen met elkaar, over medicijnen én voeding. Deze unieke samenwerking onderstreept de grotere rol van eten en drinken binnen de zorg. Jasmijn Brouwer is eerstejaars student Geneeskunde bij Universitair Medisch Centrum Utrecht. Eind vorig jaar onderzocht ze welke rol voeding kan spelen bij iemand met het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Dit klinkt logisch, maar dat is het niet. “De focus binnen geneeskunde ligt op het gebruik van medicijnen”, vertelt ze.
“Voeding is een side note.” Daar komt als het goed is verandering in. Volgens Anneke Berendts, projectleider Voedingsonderwijs voor de medische zorg en medecoördinator van de lesopdracht, is er maatschappelijk veel aandacht voor de gezondheidseffecten van eten. “Dan kun je als arts niet achterblijven”, vertelt ze. “Het is goed om wetenschappelijke kennis over voeding te delen met de zorg. Dat doen we met een aantal projecten, gericht op studenten – de medici van morgen – en de al werkzame artsen.”
Drie aandoeningen
Eén van die projecten is de studieopdracht voor Geneeskunde-studenten van het UMC Utrecht en de studenten Voeding & Gezondheid van Wageningen University & Research (WUR). In gecombineerde studiegroepjes bogen de 450 studenten zich over drie aandoeningen; aderverkalking, diabetes type 2 en PDS. Bij elke aandoening was er evenveel aandacht voor medicijnen, als voor voeding. Zo keek Jasmijn naar de effecten van het FODMAPdieet op mensen met PDS. “Hiermee sluit je bepaalde koolhydraten uit”, vertelt ze. “Daarmee zóu je de klachten kunnen wegnemen en hoef je ook geen medicijnen voor te schrijven. Maar binnen de geneeskunde wordt het stukje ‘voeding’ meestal overgeslagen.”
‘Advies te algemeen’
Volgens Jasmijn beperkt de rol van voeding en lifestyle zich tot algemene aanbevelingen, ook binnen haar studie. “Dan zeggen ze: het is goed om lifestyle te benoemen; of iemand wel genoeg beweegt en gezond eet. Maar daar blijft het dan bij. Er is bij artsen te weinig kennis om per persoon een gericht voedingsadvies te geven.” Als geneeskunde-student ziet Jasmijn alle mogelijke aandoeningen voorbijkomen. In het lesmateriaal staat per aandoening welke medicijnen ze kan voorschrijven. “Het zou mooi zijn als er ook iets over voeding staat”, zegt ze. “Voeding speelt niet alleen een rol bij het voorkomen van ziektes, maar óók bij therapieën en het verminderen van klachten. Het is goed om daar nu al over te leren, zodat we later onze patiënten beter kunnen voorlichten.”
‘Arts heeft aanzien’
Een arts is daar de aangewezen persoon voor, vindt Anneke. “Artsen genieten veel aanzien bij de patiënt”, vertelt ze. “Als die het belang van goede voeding onderstrepen, wordt daar meestal wel naar geluisterd. Dan is het alleen maar goed als een arts weet wat voeding met de gezondheid kan doen. Daar wordt ook steeds meer onderzoek naar gedaan. Die kennis moeten we delen met elkaar.” Dat is ook precies wat er gebeurt tijdens de opdracht van Jasmijn en haar studiegenoten. Ze is blij met de nieuw verworven kennis. “Voeding is breed inzetbaar”, zegt ze. “Dit gaat iedereen aan, ongeacht de persoon of diens aandoening. Op veel zaken kunnen we geen invloed uitoefenen, zoals geslacht, leeftijd en genen. Maar hoe we leven en wat we eten, kunnen we wél beïnvloeden. Dat moet veel meer benadrukt worden.”
Kwaliteit van leven
Al is het maar omdat de zorg onder hoogspanning staat. Anneke: “De helft van alle volwassen Nederlanders heeft overgewicht. Dit brengt serieuze risico’s met zich mee. Daarom is voeding zo belangrijk, voor de zorg én de kwaliteit van leven.” De opdracht blijft een verplicht onderdeel voor beide studies. Daarnaast werken de universiteiten aan vervolgtrajecten voor ouderejaars studenten. “De rol van preventie wordt groter”, vertelt Anneke. “En dus ook de rol van voeding. Waarbij we vaker samen optrekken, over de grenzen van de eigen studie heen. Tot vreugde van de studenten, want die zijn razend enthousiast.”
Uit Served 2-2023.
